Een tekst van Hongzhi
Zhengjue (1091 - 1157)
Naar een vrije Engelse vertaling
van Sheng-yen (1930 - 2009)
Stil en sereen vergeet je alle woorden.
Helder en levendig verschijnt het voor je.
Als je het realiseert heeft tijd geen grenzen.
Als je het ervaart komt je omgeving tot leven.
Enkel verlichtend is het heldere gewaarzijn.
Vol van wonder is de zuivere verlichting.
Het verschijnen van de maan, een rivier van sterren,
Besneeuwde dennen, wolken zweven rond bergtoppen.
In de duisternis gloeien ze helder.
In de schaduw schijnen ze een fantastisch licht.
Als de droom van een kraanvogel vliegend in de grenzeloze
ruimte.
Als het heldere stille water van een herfstpoel.
Oneindige eonen lossen op in nietsheid.
Elk niet te onderscheiden van de ander.
In deze verlichting is alle streven vergeten.
Waar bestaat dit wonder?
Helderheid en zuiverheid verdrijven de verwarring,
Op het pad van de stille verlichting,
De oorsprong van het oneindig kleine.
Ze doordringen het extreem kleine.
Daar is de gouden spoel op een weefgetouw van jade.
Subject en object beïnvloeden elkaar.
Licht en donker zijn wederzijds afhankelijk.
Er is noch geest noch wereld om op te vertrouwen.
Toch is er interactie tussen beide en wederzijdse afhankelijkheid.
Drink het medicijn van de juiste kijk.
Sla op de met gif ingesmeerde trom.
Als stilte en verlichting compleet zijn,
Dan zijn doden en tot leven brengen keuzes die ik maak.
Uiteindelijk door de poort verrijs je.
De vrucht is rijp geworden aan de tak.
Alleen stilte is de ultieme welsprekendheid.
Enkel verlichting is het universele antwoord.
Het antwoord is zonder moeite.
De les wordt niet gehoord met de oren.
Door het hele universum heen verspreiden alle dingen
licht
En spreken de Dharma.
Ze getuigen naar elkaar,
Geven antwoord op elkaars vragen.
Wederzijds antwoordend en getuigend.
Interactie in perfecte harmonie.
Als verlichting sereniteit verwaarloost,
Verschijnt verwarring en agressie.
Wederzijds antwoordend en getuigend
Ontstaat verstoring van de harmonie.
Als sereniteit verlichting verwaarloost
wordt door troebelheid en afstomping alles verspilt.
Als stille verlichting compleet is,
Zal de lotus bloeien en de dromer ontwaken.
De honderd rivieren stromen naar de oceaan.
De duizend bergen omringen de hoogste piek.
Zoals ganzen de voorkeur geven aan melk boven water.
Zoals een bezige bij nectar verzamelt.
Als stille verlichting het ultieme bereikt,
Zet ik de oorspronkelijke traditie van mijn (zen)school voort.
Deze beoefening heet stille verlichting
En doordringt alles van het laagste tot het hoogste.
Hieronder volgt nogmaals de tekst met commentaartjes van mij.
Richtingwijzer
voor stille verlichting
Stil
en sereen vergeet je alle woorden.
Een geest die niet belast is met gedachten.
Helder en levendig verschijnt het voor je.
Alles reflecteer je,
helder als een spiegel.
Als
je het realiseert heeft tijd geen grenzen.
Alleen door komen en
gaan van gedachten ervaar je tijd.
Als je het ervaart komt je omgeving tot leven.
Niet jij!
Enkel
verlichtend is het heldere gewaarzijn.
Vol van wonder is de zuivere verlichting.
Alles in de
werkelijkheid wordt in haar perfectie gezien.
Het
verschijnen van de maan, een rivier van sterren,
Besneeuwde dennen, wolken zweven rond bergtoppen.
Verlichting is helder
en koel als de volle maan. Licht en uitgestrekt als de Melkweg
en vrij als de wolken die over hoge
bergtoppen zweven.
In
de duisternis gloeien ze helder.
In de schaduw schijnen ze een fantastisch licht.
De bevrijde geest
straalt ook in het duister.
Als
de droom van een kraanvogel vliegend in de grenzeloze ruimte.
Niet bewust van
jezelf, noch van tijd, noch van ruimte. Zonder grond.
Als het heldere stille water van een herfstpoel.
Diepe rust.
Oneindige
eonen lossen op in nietsheid.
Niets blijvends.
Elk niet te onderscheiden van de ander.
Want heeft geen zelf.
In
deze verlichting is alle streven vergeten.
Geen gedachten over
winnen, of verliezen. Geen gedachten, dan is er alleen
verlichting.
Waar bestaat dit wonder?
Helderheid
en zuiverheid verdrijven de verwarring,
Op het pad van de stille verlichting,
De oorsprong van het oneindig kleine.
Alles is gemaakt van
dezelfde stof.
Ze
doordringen het extreem kleine.
Dan
verdwijnen chagrijn en onwetendheid.
Daar is de gouden spoel op een weefgetouw van jade.
En ontstaat wijsheid
en compassie. Met de gouden spoel op het weefgetouw van
jade maak je kleren voor de hemelse wezens.
Het absolute en het relatieve
vallen samen in jouw handelen.
Subject
en object beïnvloeden elkaar.
Licht en donker zijn wederzijds afhankelijk.
Niet te ontvlechten: lopen
en loper, horen en hoorder, kijken en kijker.
Er
is noch geest noch wereld om op te vertrouwen.
Toch is er interactie tussen beide en wederzijdse afhankelijkheid.
Het onderscheid
tussen zelf en ander, binnen en buiten verdwijnt.
Drink
het medicijn van de juiste kijk.
Bijvoorbeeld op je kussentje.
Sla op de met gif ingesmeerde trom.
Dood je vijanden:
verwarring en irritatie.
Als
stilte en verlichting compleet zijn,
Dan zijn doden en tot leven brengen keuzes die ik maak.
De meester kiest per situatie of hij
goedkeurt, of afkeurt.
Uiteindelijk
door de poort verrijs je.
De vrucht is rijp geworden aan de tak.
Je gaat door vele
poorten op je pad. Achteruitkijkend zie je dat er geen poorten waren.
Alleen
stilte is de ultieme welsprekendheid.
Woorden zijn op zijn
best wegwijzers.
Enkel verlichting is het universele antwoord.
Verlichting is
perfecte wijsheid. Enkel die wijsheid kan het juiste antwoord geven.
Het
antwoord is zonder moeite.
Want er is geen
streven; geen resultaat voor ogen.
De les wordt niet gehoord met de oren.
Want er is geen
behoefte aan een toehoorder; geen bevestiging is nodig.
Door
het hele universum heen verspreiden alle dingen licht
En spreken de Dharma.
Is er iets dat niet
het wonder van de werkelijkheid manifesteert?
Ze
getuigen naar elkaar,
Geven antwoord op elkaars vragen.
Wederzijds
antwoordend en getuigend.
Interactie in perfecte harmonie.
Zonder woorden. Het
perfecte antwoord op de perfecte vraag.
Als
verlichting sereniteit verwaarloost,
Verschijnt verwarring en agressie.
Wederzijds antwoordend en getuigend
Ontstaat verstoring van de harmonie.
Pas op! Als je de
stilte verwaarloost komen er splijtende gedachten.
Als
sereniteit verlichting verwaarloost
wordt door troebelheid en afstomping alles verspilt.
Pas op! Als je de
perfecte wijsheid verwaarloost, vlucht je in stilte.
Als
stille verlichting compleet is,
Zal de lotus bloeien en de dromer ontwaken.
Sereniteit en
verlichting beide aanwezig. Geen ruimte voor verwarring en irritatie.
De
honderd rivieren stromen naar de oceaan.
Niet meer bewust van
het zelf. Eén met de oceaan van wijsheid.
De duizend bergen omringen de hoogste piek.
Vanaf de hoogste piek
zie je de eenheid.
Zoals
ganzen de voorkeur geven aan melk boven water.
Zoals een bezige bij nectar verzamelt.
Je handelt vanuit
natuurlijke wijsheid.
Als
stille verlichting het ultieme bereikt,
Zet ik de oorspronkelijke traditie van mijn (zen)school voort.
Wat wordt er
doorgegevens in onze traditie?
Deze
beoefening heet stille verlichting
En doordringt alles van het laagste tot het hoogste.