Satipatthana Sutra

Bij deze een link naar de satipatthana sutra.
Deze sutra zou je kunnen zien als de bron voor de vipassana stroming binnen het Boedhhisme waar mindfulness-meditatie wordt beoefend, maar ook als de bron voor zazen, zoals we dat binnen de zen-school beoefenen.

Sati wordt vaak vertaald als 'mindfulness', maar betekent ook 'vergeten', 'stoppen' en 'aandacht geven aan een object.'

Upatthana betekent 'verblijfplaats', 'fundament', 'vestigingen', 'toepassing.'

De sutra wordt meestal de 'sutra over de vier fundamenten van mindfulness genoemd', maar zou ook 'de sutra over de vier verblijfplaatsen van stoppen' genoemd kunnen worden. Of, 'de sutra over de vier toepassingen van vergeten.'

Hoewel het woord 'vipassana' niet voorkomt in de sutra geef ik toch een vertaling, omdat deze sutra zo belangrijk is voor de vipassana stroming binnen het Boedhhisme. 
Vipassana betekent 'diep doordringen in (het object van meditatie) om het te (be)schouwen.'
Als we op die wijze mediteren dringen we door tot de ware aard der dingen.
Wat het oplevert? Vrijheid, vrede en vreugde!

De grens tussen degene die schouwt en datgene dat geschouwd wordt verdwijnt. 
Alleen als we doordringen in een object van meditatie en er één mee worden, kunnen we het begrijpen. Het is om deze reden dat de sutra zegt dat we ons bewust moeten zijn van het lichaam in het lichaam, de gevoelens in de gevoelens, de geest in de geest en de objecten van de geest in de objecten van de geest.

De vier fundamenten, verblijfplaatsen, of toepassingsgebieden van mindfulness die de Boeddha in deze sutra onderscheidt zijn:
1. het lichaam
2. de gevoelens
3. de geest
4. objecten van de geest.

Deze gebieden ga je (be)schouwen. Er staat niet dat je iets moet veranderen, of transformeren. Nee, je hoeft alleen maar (!) onder ogen te zien wat er werkelijk is: in het lichaam, in de gevoelens, in de geest en in de objecten van de geest.

De oefeningen die beschreven worden om het lichaam te (be)schouwen betreffen:

1. ademhaling
2. houdingen van het lichaam
3. activiteiten van het lichaam
4. delen van het lichaam
5. elementen waar het lichaam uit is opgebouwd
6. vergankelijkheid van het lichaam.

Ik beperk me hier tot de eerste oefeningen voor het schouwen van de ademhaling.

1. Als je inademt weet je 'ik adem in', als je uitademt weet je 'ik adem uit'.
Steeds keer je terug naar jezelf, naar het lichaam hier-en-nu, naar wat er nu gaande is. 
Deze simpele oefening is de eerste stap naar bevrijding en werkt al bevrijdend. Het met aandacht volgen van de ademhaling geeft (steeds meer) vrijheid van gedachten. En als de ademhaling rustiger wordt worden wij ook kalmer; dat geeft vrede.

2. Volg de ademhaling over de gehele lengte van de ademhaling (in het lichaam). Zonder iets te veranderen!

De ademhaling wordt vanzelf rustiger en harmonieuzer, als jij je er niet mee bemoeit. Dan wordt ook de geest kalmer. Ademhaling en geest worden één, als jij je er niet mee bemoeit. Dan is het nog maar een kleine stap voor lichaam en geest om één te worden. Zeker als het lichaam in een stabiele, rustige positie gebracht is. Zolang jij je er maar niet mee bemoeit!
Je hoeft je alleen maar te verheugen in dit wonderbaarlijke mooie leven.

Zin in Zen op Zondag? Zondag 25 januari, 10u - 12 u, Van Giffenstraat 6, Sneek

Heb je zin in wat meditatieve oefening in het ritme van de ademhaling, zitmeditatie, loopmeditatie en een lekkere kop thee tot slot? Kom dan langs Zondag 25 januari, 10u - 12 u, Van Giffenstraat 6, Sneek. 

Voor iedereen die erg druk is een tip: 

"Er is altijd tijd om je ademhaling een aantal malen bewust te volgen."

Als de ademhaling tot rust komt, komt het lichaam tot rust, komt de geest tot rust.

Tot zondag!

Aanmelden voor de zen-zondag-ochtend kan door een e-mail te sturen xaverius.behnen@gmail.com

Hartelijke groet, 

Xaverius

Mindfulness en zen

Hoe verhouden mindfulness-meditatie en zen-beoefening zich tot elkaar?
Hierbij een kort, niet uitputtend, antwoord.

De Boeddha heeft veel gesproken over het cultiveren van aandacht en over meditatiebeoefening. De ontwikkeling van de geest kwam bij hem op de eerste plaats. De geest is de bron van oordelen, van goed en kwaad en de bron van handelen. Hij sprak over het ontwikkelen van rust en kalmte (samatha). Het daaruit opwellende inzicht (vipassana) en het ontwikkelen van concentratie (dyana).
Rust en kalmte ontwikkelde de Boeddha in afzondering. De meesten van ons vergeten nogal eens om afstand te nemen van de dagelijkse beslommeringen.

Mindfulness-meditatie is vipassana meditatie. Zittend, of lopend ben je opmerkzaam voor wat er omgaat in de geest. Dat geeft inzicht in de werking van de geest. Voorwaarde is dat je eerst enige mate van rust en kalmte ontwikkelt.

‘Zen’ is een Japans woord, afgeleid van het Chinese ‘chan’, dat weer afgeleid is van het Sanskriet ‘dyana’. De beoefening van zen is de beoefening van je dagelijks leven; alles dat je doet geconcentreerd doen. In de zen-traditie wordt evenals met mindfulness-meditatie eerst enige mate van rust en kalmte ontwikkeld.
De overtreffende trap van concentratie is als iemand zich niet meer bewust is van zichzelf als hij iets doet. De persoon en de activiteit vallen dan samen. Er is eenheid.

Om het nog ingewikkelder te maken.
Met mindfulness-meditatie ontwikkel je ook concentratievermogen. In de zen-beoefening zul je niet ver komen als je niet ook tijdens de zitmeditaties inzicht in de werking van de geest verkrijgt. De ontwikkeling van samatha, vipassana en dyana gaan hand in hand en versterken elkaar. Op zeker niveau is er geen onderscheid meer, want er is maar één geest en die maakt geen onderscheid, dat doen wij alleen.