Zazen nu

De film die we de laatste les voor kerstmis met z'n allen hebben bekeken. Speelduur 30 min.

Beeldend kunstenaar, filmmaker en zenboeddhistMadelon Hooykaas verbleef in 1970 enige tijd in een Japans zenklooster. Ze was de eerste Westerse vrouw die toegelaten werd in dat klooster en kreeg uiteindelijk ook toestemming om daar foto’s te maken. Dit resulteerde in 1971 in het fotoboek Zazen, gepubliceerd in Nederland, Duitsland en de Verenigde Staten.

Bijna veertig jaar later keert zij terug naar Japan en doet een filmisch verslag van haar ervaringen tijdens het verblijf in Bukkoku-ji, een Soto-Zen trainingsklooster in Obama.

In deze unieke film neemt de kijker deel aan het dagelijks leven in dit traditionele klooster. Bij de verschillende onderdelen van de film zijn teksten geplaatst van Dogen Zenji (1200-1253), de grondlegger van de Soto-zenschool.

Abt en zenmeester van dit klooster Roshi Harada Tangen, die al 85 jaar is, geeft zijn visie op het leven: “You and me not seperate, everything is one, only one root.”


Link naar de film

http://www.bosrtv.nl/uitzending.aspx?lIntEntityId=1154

God geeft

“Geven is niet gehecht zijn, d.w.z. niet gehecht zijn aan iets is geven”

( Vrij vertaald uit 'Zen Mind, Beginners's Mind' van Shunryu Suzuki )

Alles wat bestaat in de natuur, alles wat bestaat in de menselijke wereld, ieder cultureel werk dat we creëren, is iets dat is gegeven aan ons, relatief gezien. Maar omdat alles oorspronkelijk één is, zijn wij eigenlijk alles aan het weggeven. Moment na moment zijn wij iets aan het creëren en dat is de vreugde van ons leven. Echter het ‘IK’ dat schept en altijd iets aan het weggeven is, is niet het ‘kleine ik’; het is het ‘grote ik.’ Zelfs als je je de eenheid van dit ‘grote ik’ met alles niet realiseert; als je iets geeft voel je je goed, omdat je je op dat moment één voelt met wat je geeft. Dat is de reden waarom het beter voelt om te geven dan om te nemen.

Meester Dogen zei, ‘geven is niet-hechten’. Dat betekent dat niet hechten aan iets geven is. Het doet er niet toe wat er gegeven wordt. Een cent, een stukje brood. Het is allemaal ‘dana prajna paramita’ *). Eén regel, of zelfs één woord van de leer is ‘dana prajna paramita.’ Indien gegeven met de geest van niet-hechten, is de materiële gift van gelijke waarde als het geven van een les. Met de juiste geest, is alles wat we doen, alles wat we creëren ‘dana prajna paramita’.  Daarom zei Dogen: ‘iets maken, participeren in menselijke activiteit is ook ‘dana prajna paramita’.

Volgens het Christendom is alles wat bestaat in de natuur gecreëerd voor ons, of gegeven aan ons door God. Dat is het perfecte idee over geven. Echter als je denkt dat God de mens geschapen heeft en dat je nu op de één of andere manier gescheiden van God bent, dan ligt het voor de hand dat je ook denkt dat je in staat bent om iets te creëren dat op zichzelf staat; iets dat niet door God gegeven is. Bijvoorbeeld wij creëren vliegtuigen en snelwegen. En we herhalen, ‘ik creëer, ik creëer, ik creëer’ en al snel vergeten we wie eigenlijk die ‘ik’ is die al die verschillende dingen creëert. Al snel vergeten we God. Dat is het gevaar van de menselijke cultuur. Eigenlijk is het zo dat creëren met het ‘grote ik’ gelijk is aan geven; we kunnen niet iets scheppen en dat dan bezitten, omdat alles geschapen is door God. Dat moet je goed in je oren knopen. Omdat we vergeten wie de schepper is en wat de reden voor de schepping is, raken we gehecht aan de materiële waarde. Die is van geen waarde in vergelijking met de waarde van iets als Gods creatie. Zelfs als iets geen materiële, of relatieve waarde heeft voor het ‘kleine ik’, heeft het toch een absolute waarde. Niet gehecht zijn aan iets betekent je bewust zijn van de absolute waarde. Alles wat je doet zou gebaseerd moeten zijn op een dergelijk bewustzijn en niet op materiële, of egoïstische overwegingen of ideeën over waarde. Dan is alles wat je doet het ware geven: ‘dana prajna paramita’.

Als we zitten in zazen, dan hervatten we onze fundamentele activiteit van scheppen. Er zijn misschien drie soorten van creëren. De eerste is om ons bewust te zijn van onszelf nadat we zazen hebben gedaan. Als we zitten, dan zijn we niets, we realiseren ons niet eens wat we zijn; we zitten alleen maar. Maar als we opstaan, dan zijn we er! Dat is de eerste stap in het scheppen. Als jij er bent, dan is al het andere er; alles is in één keer gecreëerd. Als wij uit het niets tevoorschijn komen, als alles uit het niets tevoorschijn komt, dan zien we het allemaal als een frisse, nieuwe schepping. Dat is niet-hechten. De tweede soort van scheppen is wanneer je handelt, of iets produceert, of iets bereidt zoals eten of thee. De derde soort is iets scheppen in jezelf: opleiding, cultuur, kunst, of een systeem voor onze maatschappij. Er zijn dus drie soorten van schepping. Maar als je de eerste vergeet, de allerbelangrijkste, dan zullen de andere twee zijn als kinderen die hun ouders verloren hebben; hun schepping heeft geen betekenis.

Gewoonlijk vergeet iedereen zazen. Iedereen vergeet God. Iedereen werkt hard aan het tweede en derde type van creëren, maar God helpt niet bij de activiteiten. Hoe is het mogelijk voor Hem om te helpen, als Hij zich niet realiseert wie Hij is? Dat is precies waarom wij zoveel problemen hebben in de wereld. Als wij de fundamentele bron van ons creëren vergeten dan zijn wij als kinderen die niet weten wat ze moeten doen als ze hun ouders hebben verloren.

Als je ‘dana prajna paramita’ begrijpt, dan begrijp je hoe we zoveel problemen creëren voor onszelf. Natuurlijk, leven is problemen creëren. Als we niet zouden zijn verschenen in deze wereld, dan zouden onze ouders niet zoveel problemen met ons hebben! Alleen door te verschijnen creëren we problemen voor hen. Dat is oké. Alles creëert enkele problemen. Maar meestal denken mensen dat alles stopt wanneer ze doodgaan, dat de problemen verdwijnen. Maar jouw dood creëert ook problemen! Eigenlijk zouden onze problemen in dit leven opgelost moeten worden. Maar als we ons bewust zijn dat wat we doen en wat we creëren in werkelijkheid een gift is van het ‘grote ik,’ dan zullen we er niet aan gehecht zijn en zullen we geen problemen creëren voor onszelf of voor anderen.

We zouden van dag tot dag moeten vergeten wat we gedaan hebben; dat is echt niet-gehecht zijn. En we zouden iets nieuws moeten doen. Om iets nieuws te doen moeten we ons verleden kennen en dat is prima. Maar we moeten niet vasthouden aan iets dat we gedaan hebben; we moeten er alleen op reflecteren. En we moeten iets van een idee hebben van wat we gaan doen in de toekomst. Maar de toekomst is de toekomst en het verleden is het verleden. Nu moeten we werken aan iets nieuws. Dat is onze houding en de manier waarop we in deze wereld zouden moeten leven. Dat is ‘dana prajna paramita,’ iets geven, of creëren voor onszelf. Dus, om iets door en door te doen, betekent dat we onze ware activiteit van scheppen hervatten. Dat is de reden waarom we zitten in zazen. Als we dit punt niet vergeten zal alles op een prachtige manier uitgevoerd worden. Maar indien we dit punt vergeten zal de wereld gevuld zijn met verwarring.

*) dana prajna paramita

dana = geven
prajna = wijsheid
paramita = overzijde  ( = Nirvana = onthecht zijn )

dana prajna paramita = belangeloos geven

Zin in zen op zondag? 14 december 10u -12u Yogacentrum Sneek

De allerlaatste zenzondag in het Yogacentrum.

Deze keer geen thema voor de ochtend. Laten we in stilte nog één keer in deze mooie ruimte onze oefeningen doen: lichaamswerk, zitten, lopen en thee drinken.

Voor iedereen die erg druk is. Wie is dat niet, zo vlak voor de feestdagen? Een citaat van meester Dogen:

 

"De onverdeelde geest is levendig."

Ik interpreteer het als volgt: "Als je de dingen doet, niet gehinderd door voorkeur of afkeur, dan is het leven stromend en sprankelend." Dat is de reden dat zenmonniken zich, zonder te aarzelen, met veel energie overgeven aan alle werkzaamheden die er te doen zijn binnen het klooster.

Probeer het eens uit 'werken met een onverdeelde geest'. Als het niet lukt, neem het jezelf niet kwalijk. Zen is niet voor niets een levenslange beoefening. 

Misschien tot zondag. In ieder geval hele fijne, levendige feestdagen!

 

Aanmelden voor de zenzondag kan door een e-mail te sturen xaverius.behnen@gmail.com

 

Hartelijke groet, Xaverius

Verlangen naar geluk

Geluk is waar we het meeste naar verlangen, voor onze kinderen en voor onszelf. Geluk is niet een ding. Het is niet te koop. Het wordt niet weggegeven. Je kunt het niet afdwingen. Het zit niet in omstandigheden. Sommige mensen zijn in moeilijke omstandigheden gelukkig. Anderen hebben alles voor elkaar en zijn toch ongelukkig.

Geluk is vluchtig. Als je het hebt en probeert vast te houden, ontsnapt het weer. Je kunt gelukkig zijn en een moment later al weer boos en ongelukkig, of angstig.

We zijn wezens van verlangen en we denken dat alles waar we naar verlangen zal bijdragen aan ons geluk. We verlangen voortdurend naar een volgend moment waarin we wel gelukkig, of in ieder geval tevreden, zullen zijn. Zo plaatsen we tijd tussen ons en ons geluk. We denken dat er nog iets nodig is voor ons geluk, dat er nog iets ontbreekt. Zo plaatsen we ook denken en doen tussen ons en ons geluk. Diep in onze opvoeding zit het idee geworteld, ‘je moet er voor werken’, ‘voor wat hoort wat’. Als ik dit doe, dan verkrijg ik dat, en dat draagt bij aan mijn geluk. ( transactioneel denken )

Geluk is het hoogste doel in ons leven. Of is het dat niet voor jou? Ik denk dat zelfs als we zeggen dat ons hoogste doel is de ander te dienen, of God te dienen, dat we hopen dat het aan ons eigen geluk zal bijdragen.

Bedenk dat als we geluk als doel hebben, we het nu dus niet hebben! Zouden we het herkennen als het nu voorbij kwam? Of zijn we zo druk bezig om doelen en verlangens na te streven, die we ergens in de toekomst vervuld willen zien, dat we ‘vergeten’ het huidige moment te ervaren. We willen niet dit moment, maar een volgend moment, niet dit moment, maar een volgend moment, etc., etc. We willen een toekomst hebben, want wie geen toekomst heeft is ..... dood! En daar zijn we bang voor. We willen onze toekomst zeker stellen. Daar zijn we zo druk mee dat we het huidige moment, het enige ware moment, niet ervaren.

Is het stoppen van verlangens en het nastreven van doelen dan de oplossing? Kan dat überhaupt wel? Wat minder verlangens hebben helpt in ieder geval wel. Je kunt op elk moment bedenken: ‘op dit moment heb ik alles wat ik nodig heb, op dit moment heb ik alles wat ik nodig heb, op dit moment.. etc.’. Misschien kom je dan tot het inzicht dat je veel minder nodig hebt dan je dacht. Helemaal zonder verlangens kun je echter niet. Je verlangens zijn de motor van je leven. Zonder verlangens zou je een zombie zijn. Als je verlangen dood is, is je leven dood, alleen maar dood, die ene kant van de medaille. Er is echter altijd die andere kant van de medaille: leven. Leven en dood zijn één, bestaan niet zonder elkaar en zijn niet zonder verlangen, zonder energie. Stel je voor dat je te horen krijgt dat je nog maar kort te leven hebt. Het zal even duren voor je dit kunt accepteren. Je hebt geen toekomst meer. Dat doet pijn. Maar het verlangen blijft en elk moment is een geschenk, is geluk.

Kun je je verlangen laten zijn? Kun je het zien voor wat het is? Verlangen. Is verlangen de oorzaak dat we ons ongelukkig voelen? Maakt vervulling van onze verlangens ons wel echt gelukkig? Zijn we niet allemaal rupsjes nooit genoeg?

Meestal werkt het bij ons zo: we verlangen iets terug voor iets dat we doen. Op die manier proberen we ons verlangen te vervullen. We maken van te voren een kosten/baten analyse; als ik zoveel tijd en werk investeer dan krijg ik dat en dat terug. Ik doe iets voor jou, dan doe jij iets voor mij. Met geluk werkt dat niet zo, je kunt niet een business-case maken voor geluk. Je denkt misschien dat je het leven kunt beheersen en een 10-stappenplan naar geluk kunt opstellen. In werkelijkheid is het echter net andersom. Het leven beheerst jou. Het zen advies is dan ook; ‘geef jezelf aan het leven en wees open voor het leven’. Kijk welk appel het leven op jou doet i.p.v. andersom.

Leven en dood beheersen jou, of liever leven-dood, of dood-leven beheerst jou. Nog beter uitgedrukt: je bent niet gescheiden van dood-leven. Het is je ware natuur. Het heeft geen zin om je daartegen te verzetten.

Aan de dood geven we de betekenis ‘geen toekomst hebben’. Voor leven geldt echter hetzelfde; het leven is altijd hier-en-nu, dit moment. Ook het leven heeft geen toekomst. Hoe kan het ook anders als leven en dood één zijn? De toekomst bestaat alleen in onze gedachten en die zijn altijd hier-en-nu. Toekomst en tijd zijn niet echt en bestaan alleen als ideeën, als creaties van onze gedachten. De werkelijkheid van dit moment is anders. Als we ons daar bewust van zijn en meer in dit moment kunnen zijn i.p.v. in onze gedachtencreaties, dan staan we ook veel meer open voor geluk als het zich aandient. We staan dan ook meer open voor verdriet en pijn. Dat willen we juist weer niet. Wie zich echter afsluit voor verdriet en pijn kan ook geen geluk ervaren, daar heeft hij zich dan ook voor afgesloten. We sluiten ons af voor de helft van de werkelijkheid; dit wel en dat niet. We sluiten ons af voor de helft van onszelf; onze zwakheden, kwetsbaarheden, onze donkere kant, want dat doet pijn. Pijn maakt je echter open. ‘Een gebroken hart is open en ontvankelijk‘, wordt er wel eens gezegd. Door de pijn heen worden we opener en gaan we ons verlangen begrijpen. Als we ons verlangen begrijpen vinden we rust en vrede met wat is.

Het is openheid waar we naar verlangen, vrede met wat is. Of het nu goed, of slecht, mooi, of lelijk is, verdriet, of geluk.

Zen is

Groet, Xaverius

Data doorgaande groep 2015

jan
  ma 19, zo 25

feb
  ma 2, ma 16 

mrt
  ma 2, ma 16, zo 29

apr

  ma 13, ma 20, zo 26  (maandag 6 is pasen)

mei

  ma 11, ma 18, zo 31  (maandag 4 is meivakantie)
jun

   ma 8, ma 22, zo 28 

Zen op zondag: 25 mei 10u 12u

Zin in Zen op zondag?

Zondag 25 mei van 10u - 12u in Yogacentrum Sneek.

Dit maal is het thema 'stilte'.

Thema's van de afgelopen keren, die waarschijnlijk nog wel eens terug zullen keren zijn: wu-wei, geluk, de ademhaling, mindfulness, niets-te-bereiken, het lichaam en 'lichaam en geest zijn één'. In plaats van er over te spreken gaan we het thema onderzoeken en ervaren. We beginnen met een half uur lichaamswerk. Tijdens het lichaamswerk probeer ik je te laten ervaren wat bv. geluk, of stilte is, of wat het is om doende niets te doen. Daarna gaan we een periode zitten (zazen) en we doen loopmeditatie (kinhin). Ook dan stuur ik enigszins de meditatie richting het thema. Pas dan wisselen we ervaringen uit, zitten nog een periode (meestal kort) en drinken thee. 
De ochtenden zijn mild, ontspannen en zeker bij dit thema met relatief weinig woorden.

Het bootje is leeg

Meditatie zien we in het westen vaak als iets therapeutisch; om iets te verbeteren van onszelf waar we niet tevreden over zijn. Dat kan zijn onze gezondheid, hoe we omgaan met stress, ons concentratievermogen, slapeloosheid, of omdat we beter willen omgaan met onze emoties zoals boosheid en angst, of ons vermogen om te ontspannen. Sommige mensen zeggen als ze hier komen voor een introductietraining, '' ik wordt helemaal gek van mezelf, van mijn gedachten, het maalt maar door.'' Natuurlijk is het prima om op die manier naar meditatie te kijken en het werkt.

In het Boeddhisme wordt voornamelijk gemediteerd, omdat het een weg is naar vrijheid. Het is een methode om jezelf te bevrijden. Waar bevrijd je jezelf dan van? Nou, van een vertroebelde kijk op het leven; een waanbeeld dat we gecreëerd hebben van de werkelijkheid. Eigenlijk is het zelfbedrog. Vaak wordt de vergelijking gemaakt met een meer. Tijdens een hevige storm is het water troebel, doordat het sediment van de bodem is opgerakeld. Vergelijk dit met je eigen bewustzijn als je boos, angstig, of gestrest bent. Eigenlijk is iedereen altijd wel een beetje boos, nerveus, geïrriteerd, jaloers, moe, of verveeld. Misschien ervaar je het niet direct als stress, boosheid, etc. Het toont wel aan dat je hier-en-nu niet tevreden bent met wat je aan het doen bent en je niet ontspannen voelt. Je wilt eigenlijk daar-en-dan zijn; ergens in de toekomst, waar het beter zal zijn, of ergens in het verleden waar het beter was. Meestal leven we onze levens in de toekomst en in het verleden, zelden in het hier-en-nu. Op die manier glipt ons het leven door de vingers. Dat is wat ik bedoel met zelfbedrog; we denken dat we de werkelijkheid kennen, maar we zijn zelden echt aanwezig (wakker) en in contact met wat er is, hier-en-nu, deze werkelijkheid. Zelfs op dit moment dat je naar mij luistert ben je waarschijnlijk in gedachten, om te proberen te begrijpen wat ik zeg.

Om de vergelijking met het meer door te trekken; wat er nodig is is rust, om het sediment te laten bezinken. Het water wordt dan weer helder. Je kunt de vissen zien zwemmen, de bodem zien en het oppervlak weerspiegelt de bomen langs de oever en de blauwe lucht en de witte wolken, de ganzen die overvliegen. Kortom de werkelijkheid zoals ze is. Natuurlijk was dat troebele water tijdens de storm ook de werkelijkheid zoals ze is, maar juist om dat te kunnen zien moeten we door die fase heen van kalmer en kalmer worden. Dat is onze beoefening. We kunnen die stap niet overslaan. We moeten eerst die rust, die kalmte een aantal malen ervaren hebben en met heldere niet vertroebelde blik de werkelijkheid gezien hebben, om ook tijdens een storm de werkelijkheid met kalmte tegemoet te kunnen treden.

Het Boeddhistisch pad klinkt misschien heel simpel als ik het zo beschrijf en dat is het ook. Het is echter niet makkelijk om te gaan. Waarom niet?

Ik geef een voorbeeld. In dit geval gaat het over boosheid.

We kennen het allemaal wel we hebben een aanvaring, botsing met iemand anders (Japie). Jij bent boos en Japie is heel erg boos.

Stel je voor je vaart op dat meer, het Sneekermeer. Het is heel mistig, je hebt maar een paar meter zicht. Je hebt je lichten aan, zoals het hoort. Plotseling doemt daar een bootje op uit de mist. Je probeert te ontwijken, maar het is te laat: BOEM. Je wordt kwaad en begint te schelden: idioot, klootzak, onbenul, godverrr!  Je bent blind van woede. Dan zie je dat het bootje leeg is; er is niemand aan boord.

Je boosheid vloeit weg, het meer in. Je gaat over tot actie en doet wat de situatie je vraagt. Je neemt het andere bootje op sleeptouw om verdere ongelukken te voorkomen en kijkt hoeveel averij je opgelopen hebt. Misschien moet je eerst iets repareren (roer, verlichting) voordat je veilig verder kunt varen. Je handelt niet vanuit boosheid, maar vanuit kalmte en wijsheid.

Oké, misschien is er nog een beetje boosheid omdat er een ander is die het bootje niet goed vastgelegd heeft, of omdat jij ALTIJD in dit soort situaties terecht komt. “Waarom gebeurd mij dit weer?” Het zijn de omstandigheden. Ik kan er niets aan doen. Maar je kunt niet meer volhouden dat die ander een imbeciele, onbenullige klootzak is. Maak jij nooit een foutje? En de omstandigheden? Kun je daar boos op blijven? Denk je echt dat er een hogere, of lagere macht is, een Ander, die jou bewust in deze omstandigheden heeft gebracht? Nee natuurlijk niet. Dat zijn allemaal ideeën, verklaringen die jij bedacht hebt. Misschien is er wel geen reden waarom jij in deze situatie terecht gekomen bent. Geen waarom.

We willen altijd de schuld buiten onszelf leggen bij een ander en de verantwoordelijkheid afschuiven, maar uiteindelijk blijkt er geen ander te zijn. Het doel van onze beoefening is om in te zien dat het bootje altijd leeg is. In de eerste plaats is dit jouw leven en alleen jij kunt het leven, niemand anders kan dat voor je doen. Dus leg de schuld en de verantwoordelijkheid nooit buiten jezelf. Je hoeft jezelf ook niet schuldig te voelen. Het hele leven is een opeenvolging van vallen en opstaan. Niemand leidt een perfect leven, dat zou bovendien erg saai zijn.

In de tweede plaats, ook als er iemand in dat andere bootje zou zitten. Je hebt direct je oordeel klaar dat het een domme lul is, maar je kent hem niet. Misschien is het een liefhebbende huisvader met een academische titel. Je hebt direct een beeld van hem, een idee, een gedachtenconstructie, maar dat is niet de werkelijkheid. Je bent boos op een idee, een waanbeeld van iemand dat je zelf gecreëerd hebt. Als je de werkelijkheid zou kunnen zien zoals ze is, zou je niet meer boos zijn. Zelfs niet wanneer de ander iemand is die thuis zijn vrouw en kinderen slaat. Er is geen reden, geen waarom jullie deze aanvaring hebben.

Zelfs als je de ander kent; ''Japie'' en Japie doet altijd heel naar en wil me tegenwerken. Ook dan geldt dat het andere bootje altijd leeg is. Je denkt hem te kennen; je kent zijn naam en hebt een beeld van hoe hij is, maar ook dat zijn alleen maar hersenspinsels, gedachtenconstructies. Het is niet de werkelijk-heid. De werkelijkheid is, dat wat jij de ander noemt, op dit moment, met alles wat er aan vooraf gegaan is, erfelijkheid, aanleg, opvoeding, opleiding, milieu, bewustzijnsniveau, niet anders kan handelen dan hij op dit moment doet.

Ik zal het je nog sterker vertellen; ook je eigen bootje is leeg. Er is niemand aan boord. Er is wel iets aan boord, dat de helmstok vasthoudt, maar er is niet iemand aan boord. Die iemand die persoon, die we IK noemen is namelijk ook bedacht; een gedachtenconstructie, maar is niet de werkelijkheid. IK bestaat niet! Dat IK waar we ons voortdurend mee identificeren bestaat niet. Dat IK waar we alles aan relateren: tijd, ruimte, de ander, het andere, geboorte, dood, dat IK bestaat niet. Dat IK waarvan we dachten dat het een constante was, ons houvast, ons anker, dat bestaat niet. Er is wel iets, maar dat is voortdurend in verandering, niet vast en constant, maar in wording, nooit hetzelfde en het creëert haar eigen werkelijkheid. Dus wie is de schepper in het Boeddhisme? En wie heeft de verantwoordelijkheid?

Lichaam en Geest zijn één

Scheiding van lichaam en geest bestaat alleen in onze gedachten; IK maak een onderscheid. Als ik je vraag om je lichaam aan te wijzen vind je dat waarschijnlijk makkelijk. Als ik je vraag om je geest aan te wijzen. Wat doe je dan? Veel mensen beginnen dan wat om zich heen te wijzen. Uiteindelijk kun je niet anders dan te wijzen naar datzelfde lichaam.

Het is als de voor- en achterzijde van een blaadje, of de linker -en rechterzijde van een potlood; ze zijn niet van elkaar te scheiden en het één kan niet zonder het ander bestaan. Je kunt ze ook niet uit elkaar rafelen. Toch denken we vaak dat dat kan.

We denken dat we denken met de geest, maar poepen en plassen doen we ook met de geest. En denken doen we met het lichaam (hersenen produceren gedachten). Misschien denk je wel, “IK denk’’, maar je zult merken dat ook als IK niet wil denken het denken gewoon doorgaat.

Lichaam en geest zijn maar woorden en de scheiding die we aanbrengen is kunstmatig. We kunnen ook andere woorden gebruiken; bijvoorbeeld ''energie''. ''Alles is energie'', of ''bewustzijn'', ''Alles is bewustzijn''. Wat dacht je van deze: ''alles is lichaam'', ''alles is één'', ''alles is veelheid'', ''alles is werkelijkheid''.

Op dezelfde manier brengen we ook een scheiding aan tussen zijn en niet-zijn. Geboorte is dan het begin van zijn (en het einde van niet-zijn) en dood is dan het einde van zijn (en het begin van niet zijn). Als je het bovenstaande begrijpt, dan begrijp je ook dat deze tegenstellingen niet waar zijn. Niet de werkelijkheid zijn.

Het doel van onze beoefening is om bovenstaande vertroebelde blik op de werkelijkheid te doorzien en los te laten en om met een heldere blik naar de werkelijkheid te kijken: ''ontwaken tot onze ware natuur.'' De werkelijkheid is niets anders dan onze ware natuur. Wij zijn onze ware natuur; Hoe zouden we iets anders kunnen zijn? Ik ben niet gescheiden van mijn ware natuur: de werkelijkheid. Alleen in mijn gedachten ben ik dat.

Onze ware natuur, de al-ene lichaam-geest, dat is onze belangrijkste leraar.

Zazen. Citaten uit 'Living and Dying in Zazen'

Citaten uit het boek ‘Living and Dying in Zazen’ van Arthur Braverman

P 31. - Als je niet naar het slechte in anderen kijkt, dan ben je vrij.

P 34. - Als je gaat zitten offer je lichaam dan aan zazen.

-         Zazen is de beoefening van het hele universum. (XB: Het hele universum beoefent zazen)

P 53. - Zazen is zitten zonder speelgoed.

P 57. – Zazen is leren dingen niet te veranderen.

P 58. – Zazen is alleen maar zitten en leidt tot niets. ….Het voert je weg uit de wereld van winnen en verliezen.

P 70. – Zazen is complete overgave waarin geen vruchten van de beoefening verwacht worden.

P 71. Zazen heeft geen goedkeuring, of bevestiging van de buitenwereld nodig.

P 75. Het universum en ik hebben dezelfde wortel. De myriade dingen en ik hebben één lichaam. Dat is zazen.

P 76. We stoppen de persoon die niet kan ophouden met het zoeken buiten zichzelf af en we beoefenen met onze lichamen in een houding die absoluut niets zoekt.

P 77. Zazen is transmissie buiten de leer, voorbij woorden.

P 93. Zazen is niet iets wat je alleen op je kussen beoefent. Je moet zazen beoefenen dat niet gescheiden is van je dagelijks leven.  Wat je ook doet, verlies niet de houding die je voelde tijdens zazen.

P 127-128. Alleen mensen hebben gedachten als, ‘wat ben ik, wat is de betekenis van het leven?’ Het is om deze reden en alleen om deze reden dat mensen de vreugde kunnen ervaren van het ontwaken tot het ware bestaan.

p 128. Voor andere levende wezens, zoals insecten, is er geen noodzaak om te ontwaken; ze zijn de natuur zoals ze zijn. Mensen zijn uit hun natuurlijke toestand gevallen door dwaling en misleiding.

p 129. Er is geen uitdrukking met een diepere betekenis dan ‘alleen maar’ in ‘alleen maar zitten’. Je stopt alle waan en misleiding en zit. Je zit daar en wordt niet voor de gek gehouden. Zazen betekent ‘alleen maar zitten’, Alleen maar zitten is alles wat er is.

P 129.  Zazen is stoppen met het creëren van waan en dwaling.

P 131. Er is iets dat geen relatie heeft met de problemen van deze (relatieve) wereld van slapen en wakker zijn. Iets wat altijd wakker is door de eeuwigheid heen, ook wanneer jij gestorven bent. Dat is de plek om te zitten.

P 131. Zit op een manier waarop waan en misleiding geen echte relatie met jou hebben.

P 131. Het is omdat jij er aandacht aan geeft dat de dingen ontstaan: onophoudelijk.

P 131. Toen je geboren werd, wanneer je zult sterven en daartussenin; elke ademhaling 

is leven-dood. Je hoeft je er dus geen zorgen over te maken; er bestaat niet zoiets als dood. Als je zazen beoefent zul je je dat realiseren.

P 133. Zazen is niet iets wat gereserveerd is voor wanneer je zit.

P 136. Alleen maar zitten en je gedachten behandelen als het landschap van je leven.

P 151 – 152. Waan/misleiding en realisatie zijn één; beide zijn een deel van hetzelfde landschap.

P 156. Zazen is doodgaan.

P 161. Je zult geen kalme geest verwerven, behalve als je zazen beoefent. Ook al beoefen je zazen, het zal je niets opleveren; je wordt niet slimmer, je wordt niet rijker. Misschien verlies je wel iets.  Als je meer en meer gaat zitten, zul je op een punt komen dat je het niet meer kunt verdragen om niet te zitten. Dan, als je steeds gemakkelijker bent met jezelf, zal je geest kalmer worden en voel je je helemaal op je gemak.

P 162. Religieuze beoefening is eenvoudig stoppen met het creëren van waan en zelfbedrog. Als je stopt met het creëren van waan en zelfbedrog dan blijft alleen de waarheid over. Dan zal de ware levensfunctie zich manifesteren: liefde en wijsheid. ‘Gemene/slechte’ gedachten dat is waan en zelfbedrog. Ze zullen uiteindelijk helemaal stoppen en liefde zal zichzelf openbaren.

P 171. De meeste mensen hebben moeite met de ouderdom, omdat ze het voor de eerste keer ervaren. Ze hebben het niet in hun jeugd ervaren, zoals ik, door zazen.

Tot slot nog een citaat uit dit boek. Ik weet niet meer op welke pagina het staat,  ‘Zazen is: nobody doing nothing.’ ‘Niemand doet niets’, of ‘niet iemand doet niet iets.’

Living and Dying in Zazen:

Five Zen Masters of Modern Japan

By Arthur Braverman

First edition, 2003

Weatherhill, Inc.

41 Monroe Turnpike

Trumbull, CT  06611

174 pages

Zen op zondag: 23 maart 10u 12u

Zin in Zen op zondag?

Zondag 23 maart van 10u - 12u in Yogacentrum Sneek.

Om je een beeld te geven van Zen op zondag.

Ik kies altijd een thema. Zo hebben we bijvoorbeeld: wu-wei, geluk, de ademhaling, mindfulness, niets-te-bereiken en het lichaam als thema's gehad. In plaats van er over te spreken gaan we het thema onderzoeken en ervaren. We beginnen met een half uur lichaamswerk. Tijdens het lichaamswerk probeer ik je te laten ervaren wat bv geluk is, of de ademhaling, of wat het is om doende niets te doen. Daarna gaan we een periode zitten (zazen) en we doen loopmeditatie (kinhin). Ook dan stuur ik enigszins de meditatie richting het thema. Pas dan wisselen we ervaringen uit, zitten nog een periode (meestal kort) en drinken thee. De ochtenden zijn mild, ontspannen, met relatief weinig woorden.

Voor 23 maart heb ik als thema 'lichaam en geest zijn één' gekozen. Zonder lichaam kan de geest niets ervaren, zonder de geest zou er geen lichaam zijn. Ze zijn niet te scheiden. Leer de eenheid van lichaam en geest te ervaren in lichaamswerk, meditatie en uiteindelijk ook tijdens je dagelijkse werkzaamheden.

Wie een goed leven wil beginnen

Uit de bijbel

Ieder mens moet vlug zijn om te luisteren
maar langzaam om te spreken,
langzaam ook om toornig te worden;
want de toorn van een man leidt niet
tot gerechtigheid voor God.
Verwijder daarom elke smet,
elk restant van slechtheid,
en neemt met zachtmoedigheid
het woord van God aan
dat in u werd geplant.


Jacobus 1,19-21

Voorgevoelens van een bosjesman

Met dank aan Saskia het volgende gedicht:

Voorgevoelens van een bosjesman (fragment)

het alfabet van de bosjesman staat geschreven in zijn lijf

de letters praten en roeren zich

door de letters komt het lichaam van de bosjesman in beweging

hij beveelt alle anderen om stil te blijven

hijzelf is absoluut volkomen stil

dan voelt hij zijn lichaam vanbinnen zachtjes kloppen

een droom praat valse dingen aan

een droom kan je misleiden

maar het voorgevoel zegt de waarheid

de kloppende gewaarwording die zegt: er komt iemand aan

vooral het kloppen van een wond

als je loopt en de wond begint te kloppen

            dan kun je de kinderen eropuit sturen om te gaan kijken

            opa loopt op het voetpas op weg naar je toe

dat voel je aan de wond

de wond zegt het je

[..]

we liggen voor de hut

we liggen tegen de uitgestrekte Brinkkopbergen

het lijkt alsof we slapen

het lijkt alsof we dutten

maar eigenlijk lezen we onze lichamen

we voelen alles wat daar beneden op de vlakten beweegt

alles dat voorbij de hutten trekt

we voelen het in onze knieholten

en dan hoeven we alleen maar te wachten

en dan komen alle dingen naar ons toe

Gedicht van de negentiende eeuwse dichter //Kabbo, oorspronkelijk in het /Xam, naar het Zuid-Afrikaans vertaald door Antjie Krog

In: Antjie Krog, Liederen van de blauwkraanvogel. Amsterdam/Den Haag, 2003. Vertaling uit het Zuid-Afrikaans door Robert Dorsman.

Zen en het lichaam

Veel mensen hebben niet zo’n beste relatie met hun lichaam. Het is niet goed genoeg: niet mooi genoeg, niet lang genoeg, niet sterk genoeg, niet jong genoeg, niet dun genoeg. In de vrouwen –en mannenbladen zien we dan hoe het er wel uit moet zien. We ervaren ons lichaam meestal niet als bevrijdend.

Zen wordt vaak gezien als een mentale training van het brein; bevrijding in de geest. Lichaam en geest zijn echter niet te scheiden. Pak met de geest maar eens een koekje, dan snap je dit.
Zen is en vraagt om eenworden met, om belichaming, zowel in de beoefening van zazen als in het dagelijkse leven. Het lichaam is dus zeer belangrijk, zelfs onontbeerlijk in onze beoefening.

Het lichaam is het enige instrument waarmee we kunnen voelen. Het is ook onze stress-detector. Omdat we ons tegen stress verzetten, of het negeren kan het lichamelijke klachten veroorzaken. Alleen daarom is het leren kennen van je lichaam al belangrijk.

Zazen is beoefening van onverdeelde volle aandacht, ook voor het lichaam. Met die naar binnen gerichte aandacht kom je van alles tegen juist daardoor wordt het een oefening in het loslaten, in vertrouwen en in je openstellen. Er is lef voor nodig en het kan confronterend zijn.

Naarmate je meer in je lichaam en geest kunt loslaten, kom je meer in de stilte en dichter bij jezelf, je Ware Natuur.

Geef het lichaam dus wat meer aandacht. Het lichaam zal je dankbaar zijn. Ooit heeft het lichaam jou gecreëerd! Een beeld van zichzelf; ‘IK’. Daarna heb jij bedacht dat het jouw lichaam is. Erger nog, je bent niet eens tevreden over het lichaam.

Als je mediteert, d.w.z. iets met je volle aandacht doet, dan lost het zelfbeeld op in die aandacht. Er is geen ‘IK’ aan het handelen. Er is alleen maar handelen. Ook als het handelen alleen-maar-zitten is. Je beleeft de werkelijk dan heel direct. Je bent de werkelijkheid; je belichaamt het èn bent meer dan alleen dit lichaam.

Als je op zoek bent naar waarheid en werkelijkheid, dan zul je dat nooit in boeken vinden, of in de woorden van een leraar. Wat waar en werkelijk is kun je alleen rechtstreeks ervaren, heel direct. Zonder tussenkomst van gedachten en woorden. In het Boeddhisme noemen we dat het ervaren van de Ware Natuur. Jouw ware natuur. Er is maar één Ware Natuur; jouw Ware Natuur, mijn Ware Natuur, onze Ware Natuur, de Ware Natuur van alle dingen. Je hoeft dus niet op zoek naar iets ver weg; het Paradijs, God, Allah, Nirvana, Boeddha. Je kunt je onderzoek heel simpel dichtbij beginnen met het lichaam. Het lichaam is ook het enige hulpmiddel dat je hebt bij je zoektocht, maar het staat altijd ter beschikking. Lekker makkelijk. Bovendien is de Ware Natuur van je lichaam ook de Ware Natuur van al het andere dat je verder zou willen zoeken.

Plechtig gezegd: ‘het lichaam is je voertuig naar bevrijding.’

Het lichaam is niet mijn lichaam. Ik ben het lichaam komt dichter in de buurt, maar is ook nog niet de volledige waarheid. Het lichaam is gewoon het lichaam en bestaat dankzij alles wat het niet is; in verbinding en afhankelijkheid met al het andere. Gegeven alles wat er aan voorafgegaan is kan het niet anders zijn dan het nu is; helemaal compleet. Dat is de werking van Ware Natuur. Moment na moment compleet en perfect!

Het is niet voor niets dat Suzuki Roshi zegt: ‘De houding waarin we zitten is niet het middel om de juiste toestand van de geest te bereiken. Deze houding aannemen is de juiste toestand van de geest. Er is geen noodzaak om een bijzondere toestand van de geest te bereiken.’ Einde citaat uit ‘Zen Mind Beginners Mind’ eerste hoofdstuk!.

In deze lichaamshouding waarin mijn linkervoet mijn rechter geworden is en andersom, mijn handen één en twee tegelijk zijn, druk ik verbondenheid en afhankelijkheid met het universum uit, maar ook mijn unieke zelf. Echter niet bewust van het zelf.

Als ik zo zit in aandacht en het ‘IK’ lost op in het geestesoog van mijn aandacht, dan is er compleetheid, eenheid, veelvuldigheid, grote kalmte en stilte.

Maandag 3 feb. proefles Zen 20.30u - 22u

De proefles is gratis en vindt plaats in het Yogacentrum.
Kom ervaren of Zen iets voor je is en of je wilt deelnemen aan de introductietraining:
10 opeenvolgende maandagavonden met onderbrekingen voor de schoolvakanties.
Steeds van 20.30u - 22u.

ROOSTER 2014

Doorgaande groep

Januari  10 en 24

Februari  7 en 21

Maart 7 en 21

April 4 en 18

Mei 9 en 23 ( dit i.v.m. vakantie)

Juni 6 en 20

Zen op zondag

26 januari 23 maart

3 feb proefles

Ryokan - Liefdes gedichten

Liefdes gedichten tussen Ryokan en Teishin Ryokan (1758-1831) leefde een zeer eenvoudig en bescheiden leven. Hij trok zich na transmissie verkregen te hebben terug in het bos, als bedelmonnik. Was geliefd bij de dorpelingen. Hield van rijstwijn, dansen... en op achtenzestigjarige leeftijd werd hij nog verliefd.  Was jij het werkelijk Die ik zag, Of is deze vreugde Die ik nog steeds voel Alleen maar een droom?   Teishin In deze droomwereld Doezelen we En praten over dromen Droom, droom verder, Zoveel als je wilt.   Ryokan Met jou hier Zou ik kunnen blijven Voor ontelbare dagen en tranen, Stil als de heldere maan, Waar we samen naar keken.   Teishin Als je hart Onveranderd blijft, Dan zullen we verbonden zijn, Nauw als een eindeloze wijnrank Voor eeuwen en eeuwen. Ryokan Nadat Teishin hem blijkbaar een tijdje niet bezocht had. Schreef hij: Ben je me vergeten Of de weg hierheen kwijt? Nu wacht ik op je De hele dag, elke dag. Maar je verschijnt niet.   Ryokan De maan, daar ben ik zeker van, Schijnt stralend Hoog boven de bergen, Maar donkere wolken Verbergen de piek in duisternis.   Teishin Je moet opstijgen boven de donkere wolken die de bergtop bedekken. Op welke andere manier zou je ooit de schittering kunnen zien.   Ryokan Blijkbaar hebben ze elkaar toen ook weer een tijd niet gezien, maar toen Ryokan stierf was Teisshin aanwezig. Op Ryokan´s sterfbed: `Wanneer, wanneer?` Zuchtte ik. Zij waar ik naar verlangde Is eindelijk gekomen; Nu, met haar, Heb ik alles wat ik nodig heb.   Ryokan Tegen ons kloosterlingen wordt gezegd “Overwin het domein Van leven en dood.” Toch kan ik niet het verdriet verdragen Over ons afscheid.   Teishin Overal waar je kijkt Rode bladeren, dwarrelend. Eén voor één, Bovenkant en onderkant.   Ryokan Ryokan’s laatste woorden: Mijn erfenis Wat zal het zijn? Bloemen in het voorjaar, De koekoek in de zomer En de rode esdoorn Van de herfst…

ZEN OP ZONDAG 26 JAN 10U -12U

Zin in Zen op zondag?

Zondag 26 januari van 10u - 12u in Yogacentrum Sneek.

Om je een beeld te geven van Zen op zondag.

Ik kies altijd een thema. Zo hebben we bijvoorbeeld: wu-wei, geluk, de ademhaling, mindfulness en niets-te-bereiken als thema's gehad. In plaats van er over te spreken gaan we het thema onderzoeken en ervaren. We beginnen met een half uur lichaamswerk. Tijdens het lichaamswerk probeer ik de deelnemers te laten ervaren wat bv geluk is, of de ademhaling, of wat het is om doende niets te doen. Daarna gaan we een periode zitten (zazen) en we doen loopmeditatie (kinhin). Ook dan stuur ik enigszins de meditatie richting het thema. Pas dan wisselen we ervaringen uit, zitten nog een periode (meestal kort) en drinken thee. De ochtenden zijn mild, ontspannen, met relatief weinig woorden.

Voor 26 januari heb ik als thema 'het lichaam' genomen. Zonder lichaam geen Zen, geen leven, geen ervaren, geen samenzijn, geen ervaren van eenheid.

Spreken of zwijgen ?

Met enige aarzeling start ik dit blog over Zen, 'er over spreken kan niet, er over zwijgen kan ook niet.'